Μουστάκια. Αυτά είναι που σας γαργαλάνε τη μύτη όταν η μαλλιαρή φιλενάδα σας πλησιάζει και αρχίζει να τρίβεται στο πρόσωπο ή στο σώμα σας.
Μάλιστα, φαίνονται τόσο αστεία και χαριτωμένα, όταν είναι πασπαλισμένα με σταγονίτσες νερού, καθώς η γατούλα σας προσπαθεί να πιεί νερό.
Γιατί όμως οι γάτες έχουν μουστάκια εξ αρχής;
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή και ας μιλήσουμε πρώτα για το τι ακριβώς είναι αυτά τα τρισχαριτωμένα μουστάκια.
Κτηνίατροι και άλλοι ειδικοί επιστήμονες του χώρου λένε πως τα μουστάκια της γάτας μπορούν να βρεθούν πάνω από τα μάγουλα, τα πάνω και κάτω χείλη και τα φρύδια. Είναι δομημένα από την πρωτεΐνη κερατίνη, η οποία βρίσκεται εξίσου στα νύχια, αλλά και την υπόλοιπη γούνα.
Η λατινική επιστημονική ονομασία για τα μουστάκια είναι «vibrissae», με τη ρίζα της λέξης να σημαίνει «δόνηση».
Που χρησιμεύουν τα μουστάκια στη γάτα;
Σε γενικές γραμμές, αυτές οι μικροσκοπικές τριχούλες είναι σαν δεκάδες μικροί αισθητήρες της τεχνολογίας ραντάρ και παίζουν καταλυτικό ρόλο στον προσανατολισμό και την πλοήγηση του κατοικίδιού σας.
Είναι στενά συνδεδεμένα με αισθητήριους «κόμβους» ας πούμε – φανταστείτε κάτι σαν τις άκρες των δικών μας δακτύλων, βοηθώντας την αγαπημένη σας γατούλα με τον προσανατολισμό και την γενικότερη κίνησή της μέσα στον χώρο, αλλά και στον ιδιαίτερο τρόπο με τον οποίο αξιολογεί το περιβάλλον.
Κάπως έτσι, λοιπόν, της παρέχουν πολύτιμες πληροφορίες για ένα σωρό ερεθίσματα του περιβάλλοντός της, όπως για παράδειγμα το αν μια επιφάνεια είναι σκληρή ή μαλακή.
Ανιχνεύοντας κάθε πιθανή αλλαγή στα ρεύματα του αέρα, τα μουστάκια βοηθούν το γατάκι σας να προσδιορίζει το σχήμα, το μέγεθος και την ταχύτητα των αντικειμένων στο πέρασμά του.
Κατ’ ουσίαν, πρόκειται για ένα feedback που λαμβάνει από το περιβάλλοντα χώρο της. Απλώς είναι τόσο σημαντικό, ώστε να βελτιώνει την ποιότητα της καθημερινότητας και της ζωής του.
Μέσα από αυτό μπορεί να λαμβάνει αποφάσεις στο λεπτό, όπως είναι μια του τύπου «αν χωράω, κάθομαι» ή αν μπορεί να σκαρφαλώσει επάνω σε μια πόρτα για να ισορροπήσει όταν προσπαθεί να φτάσει εκείνο το ψηλό ράφι και διάφορα άλλα. Σημαντικά πράγματα, δηλαδή, όχι αστεία…!
Από εκεί και πέρα, ο λόγος ύπαρξης των μουστακιών, αλλά και το τι επιλέγει η γάτα σας να κάνει με αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα που μελετώνται εδώ και δεκαετίες ολόκληρες.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, το Πανεπιστήμιο του Northwestern πραγματοποίησε μια έρευνα που ασχολείται με το πώς τα μουστάκια μεταφέρουν πληροφορίες σχετικές με την αίσθηση της αφής στον εγκέφαλο των γατιών.
Τα ευρήματα της ομάδας των επιστημόνων επισημαίνουν πως όταν τα μουστάκια αγγίζουν, έστω και απαλά ή φευγαλέα, ένα οποιοδήποτε αντικείμενο, σχηματίζουν μια κάμψη του σχήματος «S» στη βάση τους.
Με αυτή, το κάθε μουστάκι μπορεί να σπρώχνει ή να τραβάει τα κύτταρα αισθητήρων. Αυτά με την σειρά τους στέλνουν σήματα στον εγκέφαλο που αφορούν στην αφή.
Σε συνέχεια των ερευνών, έχει διατυπωθεί η άποψη πως σε αντίθεση με άλλες τρίχες που βρίσκονται κατά μήκος του σώματός τους, οι γάτες μπορούν να μετακινήσουν τα μουστάκια του οικειοθελώς.
Κάτι τέτοιο φαίνεται να τις επιτρέπει να εκφράζουν μέχρι και την συναισθηματική τους κατάσταση, ανάλογα με την θέση των τριχών τους.
Για να το πούμε και πιο απλά, η γάτα σας μιλάει ή μάλλον, τα μουστάκια της προσπαθούν να σας μιλήσουν, αφού όταν λυγίζουν προς τα εμπρός, για παράδειγμα, υποδηλώνουν μια γατίσια αγκαλιά!
Γατοϊστορίες: Γιατί στις γάτες αρέσουν τα κουτιά; Όλη η εξήγηση!
Γιατί είναι τόσο μακριά τα μουστάκια της γάτας μου;
Τα μουστάκια είναι σε μέγεθος περίπου όσο το σώμα της γάτας σε πλάτος – χοντρικά τουλάχιστον. Οι άκρες τους είναι λεπτές, εύκαμπτες και πολύ ευαίσθητες. Επομένως, μη διανοηθείτε να τα πειράξετε!
Κι ενώ όλα τα μουστάκια των θηλαστικών είναι κωνικά σε σχήμα, αυτά που έχουν οι γάτες είναι μακριά, μοναδικά και ειδικά σχεδιασμένα για είδη ζώων που χρειάζονται τρισδιάστατο προσανατολισμό, γιατί ζουν σε πολύπλοκα περιβάλλοντα.
Παρ’ όλ’ αυτά, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ορισμένες γάτες έχουν πολύ κοντά ή σγουρά μουστάκια. Αυτά με την σειρά τους μπορεί να μην είναι το ίδιο χρήσιμα, όσο τα μακριά.
Έτσι, ράτσες όπως είναι η γάτα Ρεξ της Κορνουάλης, η Devon Rex, η Σέλκιρκ Ρεξ και η Σφιγξ, πρέπει να ενισχύουν τις αισθητηριακές υπερδυνάμεις τους με άλλους τρόπους. Γι’ αυτό και έχουν ίσως καλύτερη όραση ή όσφρηση. Βέβαια, τα μουστάκια μπορούν να σταματήσουν να μεγαλώνουν φυσιολογικά ακόμα και σε άλλα γατάκια.
Την ίδια στιγμή, γατάκια που έχουν βάλει μερικά κιλάκια είναι πολύ πιθανό να δυσκολεύονται να κινηθούν το ίδιο αποτελεσματικά μέσα στον χώρο. Όχι τίποτε άλλο δηλαδή, απλώς τα μουστάκια τους δεν επαρκούν.
Σε αυτή τη περίπτωση, συμβουλευτείτε σχετικά τον κτηνίατρό σας και αναπτύξτε από κοινού ένα πρόγραμμα ισορροπημένης και υγιεινής διατροφής για το αγαπημένο σας κατοικίδιο. Έτσι, θα το αποτρέψετε από το να γίνει υπέρβαρο και θα κρατήσετε τα μουστάκια του σε φόρμα.
Αφήστε που οι γάτες μπορούν να αναπτύξουν μέχρι και κόπωση από τα μουστάκια τους. Εάν η δικιά σας βρίσκεται κάπου ανάμεσα σε αυτές, τότε θα την δείτε ιδιαίτερα ταραγμένη ή στρεσαρισμένη κάθε φορά που τα μουστάκια της υπερδιεγείρονται από πολλαπλά ερεθίσματα του περιβάλλοντος της.
Θα το καταλάβετε επίσης όταν η γατούλα σας θα αρνείται να φάει ή να πιει νερό ή όταν θα περπατάει μπροστά σας νιαουρίζοντας δίχως να υπάρχει κάποιος ουσιαστικός λόγος.
Εάν θέλετε να τη βοηθήσετε, θα πρέπει να επέμβετε άμεσα. Προτιμήστε την εύκολη λύση και επιλέξτε πιο ρηχά και φαρδιά μπολ φαγητού και νερού, ώστε τα μουστάκια της να κινούνται ελεύθερα από πάνω τους.
Έπειτα από όλα αυτά, μάλλον μπορείτε να καταλάβετε πως υπάρχει ένας χρυσός κανόνας για τα μουστάκια της ψιψίνας σας: ποτέ, μα ποτέ μην τα κουρεύετε ή τα κόβετε εντελώς!
Πέρα από το ότι δεν είναι απαραίτητο, είναι άκρως επιβλαβές για την υγεία της γάτας. Μπορεί να δυσκολέψει σημαντικά την καθημερινότητα και να επηρεάσει αρνητικά την γενικότερη ποιότητα της ζωής της.
Κι αν πάλι δείτε πως το γατάκι σας χάνει σταδιακά τα μουστάκια του, μην ανησυχείτε. Είναι μικρό ακόμη και μπορεί να αποκτήσει ένα σωρό ακόμη από αυτά και, μάλιστα, μέσα σε μερικές ημέρες.
Σε οποιαδήποτε περίπτωση όμως έχετε την εντύπωση πως το κατοικίδιο σας χάνει τα μουστάκια του σε υπερβολικό βαθμό, καλέστε άμεσα τον κτηνίατρό σας.
Βλέπουμε, λοιπόν, πως κάθε τι πάνω στο σώμα μιας γάτας έχει έναν συγκεκριμένο λόγο που βρίσκεται εκεί και εξυπηρετεί έναν σκοπό. Από τη κατανόηση του περιβάλλοντα χώρου της, μέχρι την εκδήλωση αγάπης προς το πρόσωπό σας, τα μουστάκια της λένε πολλά για το ποια είναι, τις κινήσεις της και το πως νιώθει δίπλα σας.
Ανταποδώστε της αυτή την εκδήλωση με ένα αργό κλείσιμο των ματιών σας και θα τη κάνετε τρισευτυχισμένη!